„Innowacja” to obecnie z pewnością jedno z popularniejszych słów wykorzystywanych do opisu projektów biznesowych. W szczególności w branży informatycznej. Termin przez wielu przedsiębiorców bardzo silnie kojarzony ze stymulatorem wzrostu i biznesowym sukcesem. Jednak nie przez wszystkich pojęcie to jest tak samo interpretowane. Ilu ludzi, tyle definicji innowacyjności.
„Jeśli nie rozumiesz istoty innowacyjności, nie rozumiesz biznesu”.
Peter Drucker
Słowo innowacja pochodzi od łacińskiego „innovare” i oznacza „zrobienie czegoś nowego”. Ma tym samym bardzo szerokie znaczenie. W końcu, w ujęciu nieekonomicznym w zasadzie każdą zmianę można nazwać innowacją i nie powinno to być błędem, jeżeli zmiana nie jest powrotem do ogólnie znanego, gorszego, wcześniejszego stanu rzeczy. Słownikowa definicja najlepiej prezentuje znaczenie słowa innowacji w mowie potocznej. W ujęciu ekonomicznym precyzyjne zdefiniowanie terminu ‘innowacja’ jest wciąż trudne. W literaturze przedmiotu istnieją sprzeczne ze sobą definicje i metody podziału ‘innowacji’.
Na grunt ekonomii ‘innowacje’ wprowadził Joseph Schumpeter. Jest on powszechnie uważany za ojca teorii innowacji w ujęciu ekonomicznym. Ten znany austriacki ekonomista w pierwszej połowie XX wieku (1934) rozumiał, że przecież innowacyjność to jedna z najważniejszych cech przedsiębiorstwa chcącego utrzymać wysoką pozycję na rynku.
J. Schumpeter zaklasyfikował, jako innowacje następujące przypadki:
- Wprowadzenie nowego produktu
- Wprowadzenie nowej metody produkcji
- Stworzenie nowego rynku
- Wykorzystanie nowych źródeł stosowanych surowców lub półproduktów
- Stworzenie nowej struktury organizacji jakiegoś przemysłu
Zmiana może być uznana za innowację, gdy spełnia choć jeden z powyższych warunków. Definicja Schumpetera powszechnie uważana jest za klasyczną i stanowi początek rozważań nad znaczeniem innowacji w życiu gospodarczym. Zważywszy więc na okres jej powstania widać wyraźne skupienie się Schumpetera na innowacjach w przemyśle. Austriacki ekonomista obszar poszukiwań innowacji ograniczył do produktu, procesu produkcji oraz organizacji przemysłu.
Twórcza destrukcja
Schumpeter w swoich wywodach przedstawił również bardzo ważną koncepcję procesu twórczej destrukcji. Wyjaśniającą naturę zmian i rozwoju gospodarczego. Jest ona skutkiem ciągłego dążenia do innowacyjności konkurujących między sobą organizacji. W szerszym spojrzeniu ma charakter pozytywny, a bierze się z porzucania starych produktów i struktur, na rzecz lepszych – nowych. Wynikiem działania twórczej destrukcji jest powstawanie coraz lepszych i efektywniejszych rozwiązań. Gorsze w sposób naturalny rynek eliminuje, przez co tworzy się przestrzeń dla nowości.
Schumpeter tym samym podkreślił znaczenie pozacenowych atrybutów działania przedsiębiorstw na konkurencyjnych rynkach. Można również wnioskować, że przedsiębiorcom motywacje do działań innowacyjnych daje nie tylko perspektywa zysków, ale również strach przed konkurencją. W każdym momencie może ona wprowadzić nowe, lepsze rozwiązanie, które może doprowadzić do upadku produktów innych graczy obecnych na rynku. Przykładem innowacji, która pomimo świetnych perspektyw została przymusowo wycofana z rynku w efekcie ‘twórczej destrukcji’ może być aparat Polaroid. Jest to w końcu powszechnie znany rodzaj aparatu fotograficznego umożliwiającego natychmiastowe wywołanie zdjęć. Świetne rozwiązanie, które nawet dzisiaj wydaje się być atrakcyjnym, ale mimo wszystko nie wytrzymało konkurencji z nowszym rozwiązaniem. Ekspansja innowacji w postaci aparatów cyfrowych doprowadziła do klęski tej dobrze zapowiadającej się te technologii.
Źródła z których korzystałem:
- E. H. Edersheim: Przesłanie Druckera. Zarządzanie oparte na wiedzy, Warszawa: MT Biznes 2009 s. 94
- J. Tidd, J. Bessant: Managing Innovation. Integrating technological, market and organization change. 4th edition, Chichester: John Wiley & Sons 2009 s. 16
- Oslo Manual: Guidelines for collecting and interpreting innovation data, OECDPublishing 2005 s. 29
- J. Tidd, J. Bessant: Managing Innovation. Integrating technological, market and organization change. 4th edition, Chichester: John Wiley & Sons 2009 s. 16
- A. Harman: The International Computer Industry: Innovation and comparative advantage, Boston: HUP 1971
- J. Czupiał: Ekonomika innowacji, Wrocław: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. O. Langego 1994, s.10
