Mnogość aktualnie aktywnych w Polsce programów unijnych wspierających innowacyjność zobowiązuje do przedstawienia definicji innowacji według Komisji Europejskiej. Wraz z Organizacją Współpracy Gospodarczej i Rozwoju traktuje innowacje, jako wdrożenie nowego lub istotnie udoskonalonego:
- Produktu (dobra lub usługi) – w stosunku do wcześniejszej charakterystyki lub zamierzonego przeznaczenia. Może stanowić pozytywne zmiany w specyfikacji technicznej, komponentach lub materiałach, oprogramowaniu, użyteczności lub innych cech funkcjonalnych
- Procesu – wpływającego w istotny sposób na metodę produkcji lub dostawy. Może stanowić: zmiany techniczne, związane z wyposażeniem, modyfikacje oprogramowania
- Metody marketingowej – wpływające istotnie na wygląd produktu, opakowania, produkt placement, promocje lub cenę. O innowacji przez pryzmat działań marketingowych pisał szerzej Kotler
- Metody organizacyjnej – polegające na wdrożeniu nowych metod w biznesowej praktyce, organizacji miejsca pracy, w relacjach z otoczeniem zewnętrznym.
Podręcznik opracowany przez Komisję Europejską i Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju dokładnie określa, co należy traktować jako innowację. Zawiera opis sposobów gromadzenia i interpretacji danych dotyczących innowacji. Określa jednolite zasady, dzięki którym możliwe jest porównanie innowacyjności na arenie międzynarodowej.
Podręcznik Oslo traktuje innowację w ujęciu szerokim i tym samym nie rozróżnia innowacji i imitacji. Jednakże wyróżnia poziomy innowacyjności w zależności od zasięgu, który obejmują. Tym samym Komisja Europejska i OECD wyróżnia:
- Innowacja dla firmy – imitacja rozwiązania z innego przedsiębiorstwa
- Nowość dla danego rynku
- Nowość w skali globalnej – dla świata
Zjawisko innowacji jest niezwykle złożone i skomplikowane. Wedle powyższej klasyfikacji wprowadzenie rozwiązania skopiowanego od konkurencji jest innowacją. Jeśli oczywiście nigdy wcześniej nie było wykorzystywane w badanej firmie. Jednak imitacja rozwiązania wykorzystywanego wewnątrz firmy, ale w innym dziale, innowacją w rozumieniu Komisji Europejskiej może już nie być.
Pojęcie ‘innowacja’ rozumiane jest bardzo szeroko, dlatego też organy unijne wspólnie z OECD szczegółowo określiły, jakich zmian nie należy traktować jako innowacji. Pozwala to urzędnikom unijnym wyznaczyć granicę pomiędzy znaczeniem pojęcia innowacja, a zmiana i tym samym lepszą alokację środków.
Jako innowacji nie należy traktować:
- Rezygnacja z wykorzystania określonego: procesu, metody marketingowej lub organizacyjnej; wycofanie produktu z oferty.
Nie jest więc innowacją zaprzestanie robienia czegoś. Nawet, jeśli ma to pozytywny wpływ na wyniki firmy. Dla przykładu, nie jest innowacją decyzja Google o wycofaniu z rynku produktu Google Wave. Jest to jedynie zmiana oferty produktowej.
- Proste zastąpienie czy też rozszerzenie.
Nie jest tym samym innowacją zakup nowej maszyny produkcyjnej identycznej w stosunku do wcześniej wykorzystywanej. Nie jest również innowacją aktualizacja sterowników tej maszyny lub też małe rozszerzenie funkcjonalności. By rozwiązanie można było uznać za innowacyjne musi być nowe dla firmy i mieć znaczący wpływ na jej funkcjonowanie.
- Zmian będących skutkiem zmiany ceny czynnika produkcji.
Nie jest innowacją zmiana powodująca obniżenie ceny, ale będąca wynikiem obniżenia ceny któregoś z zasobów wykorzystywanych w procesie produkcji.
- Dostosowanie produktu do indywidualnych potrzeb danego klienta.
Jeśli wprowadzone na potrzeby klienta zmiany mają charakter jednorazowy i nie różnią się istotnie od tego co firma oferuje, to nie są innowacjami.
- Zmiany mające charakter sezonowy i cykliczny.
Przykładowo dla firmy odzieżowej Zara innowacją nie będzie wprowadzenie kolekcji zimowej, a następnie wiosennej. Z racji na charakter produktu takie zmiany są regularne i mają charakter cykliczny. Kolekcja różni się od poprzedniej, ale determinowane jest to przez trendy stale zmieniające się w świecie mody. Jeśli jednak zmienia się charakter kolekcji i celem jest dotarcie do innego klienta, to jest to innowacja – mająca naturę marketingową. Zmianą mającą charakter innowacyjny będzie również, skrócenie interwału pomiędzy następującymi po sobie kolekcjami.
- Zmiana oferty handlowej przez przedsiębiorstwa handlowe.
Rozumiana jako wprowadzenie nowszego, poprawionego produktu, którym przedsiębiorstwo handluje. Jeśli natomiast sklep Zara rozpoczyna handel biżuterią lub luksusowymi samochodami, a nie robił tego wcześniej, to jest
to innowacja produktowa.
